นามหน่วย : กองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ ซึ่งได้จัดตั้งหน่วยตามคำสั่ง ทบ. ( เฉพาะ ) ลับ ที่ 169/32 ลง 25 ก.ย. 32 ( ใช้เพื่อพราง ) โดยให้ขึ้นการบังคับบัญชากับ พล.ช. ซึ่งประกอบไปด้วย
1. กองบังคับการกองพัน : จัดหน่วยตาม อจย.หมายเลข 5 - 136( 21 พ.ย.23) เรียกนามหน่วยว่า " กองบังคับการกองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ " ใช้นามย่อว่า " บก.พัน.ช.คมศ. "
2. กองร้อยทหารช่างเครื่องมือพิเศษ จำนวน 3 กองร้อย จัดหน่วยตาม อจย.5-318 ( 21 พ.ย. 23 ) ดังนี้.-
- กองร้อยทหารช่างเครื่องมือพิเศษที่ 1 กองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ " ใช้นามย่อว่า " พัน.ช.คมศ.ร้อย. 1
- กองร้อยทหารช่างเครื่องมือพิเศษที่ 2 กองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ " ใช้นามย่อว่า " พัน.ช.คมศ.ร้อย. 2
- กองร้อยทหารช่างเครื่องมือพิเศษที่ 3 กองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ " ใช้นามย่อว่า " พัน.ช.คมศ.ร้อย. 3
ภารกิจ : ดำเนินการสนับสนุนการก่อสร้างเส้นทางคมนาคม ระบบทางท่อ และงานก่อสร้างขนาดใหญ่ทั่วไป การแบ่งมอบ เป็นหน่วยในอัตราของกองพลทหารช่าง
วิสัยทัศน์
1.มีความสามารถในด้านการก่อสร้างทั้งกำลังพลและยุทโธปกรณ์
2.ลดภัยคุกคามด้านต่างๆ ที่มีต่อหน่วยและกำลังพล
3.ให้การบริการกำลังพลที่มีคุณภาพและยกระดับคุณภาพชีวิตของกำลังพลและครอบครัว
4.กำลังพลมีความสามารถในการทำงานตามสายงานอย่างมีประสิทธิภาพด้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีที่ทันสมัยอื่นๆ สอดคล้องกับระบบที่กองทัพบกจัดเตรียมไว้
5.มีความพร้อมในการบรรเทาสาธารณภัยต่าง ๆ โดยใช้ยุทโธปกรณ์และกำลังพลของหน่วย
6.มีความพร้อมในการให้ความรู้กับประชาชนด้านโครงการเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ
ขีดความสามารถ
1. สนับสนุนกำลังพล และยุทโธปกรณ์ เพื่อเสริมขีดความสามารถของหน่วยทหารช่างอื่น ๆ ในการก่อสร้างขนาดใหญ่ และงานที่มีลักษณะพิเศษ ทั้งงานก่อสร้างทางระดับและทางดิ่ง
2. ดำเนินการก่อสร้างเส้นทางคมนาคม ระบบท่อ และงานก่อสร้างขนาดใหญ่ ตลอดจนงานที่มีลักษณะพิเศษ
3. ให้คำแนะนำทางเทคนิคแก่หน่วยทหารช่างในการก่อสร้างงาน ที่มีลักษณะพิเศษ
4. ดำเนินการผสมคอนกรีต เพื่อสนับสนุนคอนกรีตผสมเสร็จให้กับหน่วยปฏิบัตงานก่อสร้างได้ไม่น้อยกว่า 300 ลบ.ม./วัน
5. ดำเนินการผสมแอสฟัลต์ เพื่อสนับสนุนแอสฟัลท์ผสมร้อนให้กับหน่วยปฏิบัติงานก่อสร้างได้ไม่น้อยกว่า 300 ตัน/วัน
6. จัดตั้งตำบลจ่ายน้ำประปาได้ 2 แห่ง
7. ทำการขนย้ายวัสดุได้ไม่น้อยกว่า 1,300 ตัน/เที่ยว
8. ทำการซ่อมบำรุงเครื่องมือช่างตามอัตราของกองพันถึงขั้นการซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรง
9. ดำเนินการสำรวจและขุดเจาะบ่อบาดาล
เครื่องหมายสังกัด : พัน.ช.คมศ. และ หน่วยในอัตรา ใช้เครื่องหมายสังกัด " พล.ช. " ในชั้นต้นจนกว่าจะสั่งเปลี่ยนแปลง ( ตามคำสั่งกองทัพบก )
ที่ตั้งหน่วย : ในขั้นต้นได้กำหนดเอาอาคารหมายเลข 256/24 ซึ่งเป็นโรงเลี้ยงอาหารของ ร้อย.บก.ช. 11 เป็นที่ตั้งชั้วคราว และได้เคลื่อนย้ายหน่วยมาเข้าที่ตั้งปัจจุบัน ( บริเวณสนามฝึกจารุมณี ) 999/10 ม.7 ค่ายภาณุรังษี ส่วนที่ 2 (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นค่ายบุรฉัตร) ต.เกาะพลับพลา อ.เมือง จว.ราชบุรี 70000 เมื่อ 30 มิ.ย.37 เส้นทางราชบุรี-จอมบึง โดยมีอาคารกองบังคับการกองพัน และ กองร้อยทหารช่างเครื่องมือพิเศษที่ 1 ซึ่งในปัจจุบันมีอาคารกองร้อยครบทั้ง 3 กองร้อยแล้ว
ตราสัญลักษณ์ : เป็นรูปชมพูพาน กำลังเหาะ มือขวาถือพระขรรค์ชัยศรี บรรจุอยู่ในวงจักร หมายถึงการเคลื่อนย้ายกำลังด้วยตนเอง และพร้อมที่จะปฏิบัติตามคำสั่งผู้บังคับบัญชาให้บรรลุภารกิจ ซ้อนทับด้วยโล่ห์ และเครื่องหมายทหารช่าง ใต้เครื่องหมายเป็นแถบปลายสะบัดทั้งสองข้าง ในแถบมีคำว่า " กองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ "
วันสถาปนาหน่วย : ตรงกับวันที่ 1 ตุลาคม ของทุกปี ( รายละเอียดตามประกาศกองพลทหารช่าง )
รายนาม ผู้บังคับกองพันทหารช่างเครื่องมือพิเศษ ตั้งแต่อดีต ถึงปัจจุบัน
1. พ.อ.สมมาตร ดีประดิษฐ์ ตั้งแต่ 21 ก.พ.33 ถึง 27 เม.ย. 36
2.พ.อ.ประดิษฐ์ โชติรัตน์ ตั้งแต่ 27 เม.ย.36 ถึง 9 ก.พ. 39
3.พ.อ.ประลองยุทธ วัฒนวรางกูร ตั้งแต่ 9 ก.พ. 39 ถึง 24 ก.พ. 41
4.พ.อ.ศุภจิตร ศุภมานพ ตั้งแต่ 24 ก.พ. 41 ถึง 30 พ.ย. 44
5.พ.อ.สุเทพ จิตต์จำนงค์ ตั้งแต่ 30 พ.ย. 41 ถึง 5 ส.ค. 47
6. พ.อ.กิติพล ประเสริฐสุข ตั้งแต่ 5 ส.ค. 47 ถึง 10 พ.ค. 48
7. พ.อ.บุญญฤทธิ์ เลิศวัฒนเรืองชัย ตั้งแต่ 10 พ.ค. 45 ถึง 3 พ.ค. 50
7. พ.อ.สมศักดิ์ แสวงศักดิ์ ตั้งแต่ 3 พ.ค. 50 ถึง ปัจจุบัน